TCMB PARA POLITIKASI KURULU: DEZENFLASYON YILIN IKINCI YARISINDA TESIS EDILECEK

TCMB PARA POLITIKASI KURULU: DEZENFLASYON YILIN IKINCI YARISINDA TESIS EDILECEK

TCMB PARA POLITIKASI KURULU`NUN 27 HAZIRAN TARIHINDE YAPTIGI TOPLANTISININ TUTANAK OZETLERI YAYINLANDI.

KURULUN DEGERLENDIRMELERI SOYLE:

KURESEL EKONOMI
1. KURESEL BUYUME GORUNUMU YILIN ILK CEYREGINDE SINIRLI BIR IYILESME GOSTERIRKEN, ISGUCU PIYASALARINDAKI SIKILIK DEVAM ETMEKTEDIR. TURKIYE’NIN DIS TICARET ORTAKLARININ IHRACAT PAYLARIYLA AGIRLIKLANDIRILAN KURESEL BUYUME ENDEKSININ 2024 YILINDA YUZDE 2,0 ARTARAK 2023 YILINDAKI YUZDE 1,8’IN SINIRLI ORANDA UZERINDE BUYUYECEGI TAHMIN EDILMEKTE VE KURESEL IKTISADI FAALIYETIN ZAYIF SEYRINI SURDURECEGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. GELISMIS ULKELERIN BIRINCI CEYREK BUYUME VERILERI IKTISADI FAALIYETTEKI ILIMLI TOPARLANMAYI DESTEKLERKEN, ONCU GOSTERGELER SOZ KONUSU TOPARLANMANIN DAHA COK HIZMET SEKTORU KAYNAKLI OLDUGUNA ISARET ETMEKTEDIR. ABD EKONOMISI BUYUME EGILIMI DIGER GELISMIS ULKELERDEN OLUMLU AYRISMAYA DEVAM ETMISTIR. JEOPOLITIK GELISMELER VE ENFLASYONDA KALICI DUSUS SAGLAMAK AMACIYLA SURDURULEN SIKI PARA POLITIKALARI 2024 YILINDA KURESEL IKTISADI FAALIYETIN SEYRI ACISINDAN ONE CIKAN RISK FAKTORLERI OLARAK GORULMEKTEDIR.

2. CEKIRDEK ENFLASYONUN VE ENFLASYON BEKLENTILERININ YUKSEK SEVIYELERI, KURESEL ENFLASYONUN BIR SURE DAHA MERKEZ BANKALARININ HEDEFLERININ UZERINDE SEYRETMEYE DEVAM EDECEGINI IMA ETMEKTEDIR. 2023 YILINDA ENFLASYONDA GORULEN KESKIN DUSUSE RAGMEN BIRCOK ULKEDE, OZELLIKLE HIZMET ENFLASYONUNDAKI KATILIK DIKKAT CEKMEKTEDIR. GELISMEKTE OLAN ULKELERDE (GOU) FAIZ INDIRIMLERI PARASAL SIKILIGI KORUYACAK SEKILDE SURDURULURKEN, BAZI GELISMIS ULKE MERKEZ BANKALARI DA FAIZ INDIRIM SURECLERINE BASLAMISLARDIR. ANCAK, ENFLASYONDA GOZLENEN KATILIK, JEOPOLITIK GELISMELER VE EMTIA FIYATLARINA ILISKIN RISKLERIN DEVAM ETMESINE BAGLI OLARAK, MERKEZ BANKALARININ FAIZ INDIRIMLERINDE TEMKINLI BIR YAKLASIM IZLEYECEKLERI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. DIGER TARAFTAN GELISMIS ULKELERIN BUYUME VE ENFLASYON GORUNUMLERI ILE PARA POLITIKALARINA YONELIK BEKLENTILER FARKLILASMAYA DEVAM ETMIS, ARTAN KURESEL BELIRSIZLIK ILE BIRLIKTE RISK ISTAHI VE GOU’LERE YONELEN PORTFOY AKIMLARI SON DONEMDE DALGALI BIR SEYIR IZLEMISTIR.

PARASAL VE FINANSAL KOSULLAR
3. YURT ICI VE YURT DISI YERLESIKLERIN TURK LIRASI VARLIKLARA YONELIMIYLE PIYASADA OLUSAN LIKIDITE FAZLASI ZORUNLU KARSILIKLARIN ARTIRILMASIYLA BIRLIKTE 24 MAYIS SONRASINDA YERINI COGUNLUKLA LIKIDITE ACIGINA BIRAKMISTIR. ANCAK, BU DONEMDE LIKIDITE GELISMELERI VE DOVIZDEN DONUSUMLU KKM HESAPLARINDAN TURK LIRASI MEVDUATA GECEN HESAPLARDA FAIZLERIN BELIRGIN SEKILDE GERILEMESI TURK LIRASI MEVDUAT FAIZLERI UZERINDE ETKILI OLMUSTUR. TURK LIRASI MEVDUAT FAIZLERI, 24 MAYIS HAFTASINDAN BU YANA 191BAZ PUAN AZALARAK, 21 HAZIRAN ITIBARIYLA YUZDE 56,15 SEVIYESINDE GERCEKLESMISTIR. AYNI DONEMDE TURK LIRASI TICARI KREDI FAIZLERI 43 BAZ PUAN ARTISLA YUZDE 63,13 SEVIYESINDE OLUSMUSTUR. BIREYSEL TARAFTA, IHTIYAC KREDISI (KREDILI MEVDUAT HESABI HARIC) FAIZLERI 44 BAZ PUAN AZALARAK YUZDE 76,50 OLARAK GERCEKLESIRKEN KONUT KREDISI FAIZLERI, YATAY SEYRINI SURDUREREK YUZDE 44,58 SEVIYESINDE OLUSMUSTUR. TASIT KREDISI FAIZLERI ISE SON DONEMDE KAMPANYALI SATISLARIN AZALMASI ILE 21,41 PUAN YUKSELEREK 21 HAZIRAN ITIBARIYLA YUZDE 55,31 OLMUSTUR.

4. PARASAL SIKILASTIRMANIN KREDILER VE IC TALEP UZERINDEKI ETKILERI YAKINDAN IZLENMEKTEDIR. ATILAN PARASAL VE MIKTARSAL SIKILASMA ADIMLARININ ETKISI ILE TURK LIRASI KREDI BUYUMESINDEKI YAVASLAMA DEVAM ETMIS, YP KREDI BUYUMESI GERILEMISTIR. BU KAPSAMDA, BIREYSEL KREDILERIN 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI 17 MAYIS HAFTASINDAN BU YANA ARTARAK YUZDE 1,44 SEVIYESINDEN 21 HAZIRAN ITIBARIYLA YUZDE 2,91 SEVIYESINE GELMISTIR. SOZ KONUSU ORANDAKI ARTIS TEMELDE IHTIYAC KREDISI BUYUME ORANININ YUZDE 2,70’DEN YUZDE 3,48’E VE BIREYSEL KREDI KARTLARI BAKIYESININ YUZDE 1,12’DEN YUZDE 3,36 SEVIYESINE YUKSELMESINDEN KAYNAKLANMAKTADIR. 21 HAZIRAN ITIBARIYLA, KONUT VE TASIT KREDILERININ 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI SIRASI ILE YUZDE 0,41 VE 1,18 OLARAK GERCEKLESMISTIR. TURK LIRASI TICARI KREDILER SINIRLI OLCUDE BUYUMEYE DEVAM ETMIS VE 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI YUZDE 1,01 OLARAK GERCEKLESMISTIR. KUR ETKISINDEN ARINDIRILMIS YP TICARI KREDILERDEKI 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI, GETIRILEN SINIRLAMALARIN ETKISI ILE YUZDE 4,88’DEN YUZDE 4,13’E GERILEMISTIR.

5. 28 HAZIRAN 2024 TARIHINDE YAPILAN DUZENLEMELERLE KALDIRAC ORANINA GORE ILAVE ZORUNLU KARSILIK TESISI UYGULAMASI SONLANDIRILARAK MAKROIHTIYATI CERCEVEDE SADELESME ADIMLARI DEVAM ETMISTIR. AYRICA, PIYASA MEKANIZMASININ ISLEVSELLIGININ ARTIRILMASI AMACIYLA TICARI KREDILERDE ERKEN KAPAMA DURUMUNDA BANKALARCA UYGULANABILECEK AZAMI UCRETLERDE DEGISIKLIGE GIDILMISTIR. YAPILAN DEGISIKLIKLE ERKEN KAPAMA UCRETININ, KREDI FAIZININ SEVIYESI VE KALAN VADESINE DUYARLI BIR YONTEMLE BELIRLENEREK TICARI KREDI FIYATLAMALARININ DAHA SAGLIKLI OLUSABILMESI AMACLANMISTIR. BOYLECE, DEZENFLASYON SURECINE ILISKIN BEKLENTILERIN UZUN VADELI TICARI KREDI FAIZLERINE AKTARIMI DESTEKLENMISTIR.

6. TURKIYE CUMHURIYET MERKEZ BANKASI (TCMB) BRUT ULUSLARARASI REZERVLERI, ONCEKI PPK TOPLANTI HAFTASINDAN BU YANA 5,38 MILYAR ABD DOLARI ARTARAK 21 HAZIRAN 2024 ITIBARIYLA 147,6 MILYAR ABD DOLARI SEVIYESINE YUKSELMISTIR. TURKIYE’NIN 5 YILLIK KREDI RISK PRIMI (CDS) ONCEKI PPK TOPLANTI HAFTASINDAN BU YANA SINIRLI BIR MIKTARDA ARTARAK 26 HAZIRAN 2024 ITIBARIYLA 279 BAZ PUAN SEVIYESINE YUKSELMISTIR. TURK LIRASININ 1 AY VADELI KUR OYNAKLIGI 26 HAZIRAN 2024 ITIBARIYLA YUZDE 14,52 SEVIYESINE YUKSELIRKEN, 12 AY VADELI KUR OYNAKLIGI YUZDE 24,25 SEVIYESINE YUKSELMISTIR. ONCEKI PPK TOPLANTI HAFTASINDAN BU YANA 3,03 MILYAR ABD DOLARI DEVLET IC BORCLANMA SENETLERI (DIBS) PIYASASINA GIRIS VE 1,69 MILYAR ABD DOLARI HISSE SENEDI PIYASASINDAN CIKIS OLMAK UZERE TOPLAM 1,33 MILYAR ABD DOLARI NET PORTFOY GIRISI GERCEKLESMISTIR.

TALEP VE URETIM
7. 2024 YILI ILK CEYREGINDE IKTISADI FAALIYET GUCLU SEYRETMISTIR. GAYRI SAFI YURT ICI HÂSILA (GSYIH) VERILERI, OZEL TUKETIMIN BUYUMEYE YILLIK BAZDAKI KATKISININ AZALMAKLA BIRLIKTE HALEN YUKSEK SEYRETTIGINE ISARET ETMISTIR. OTE YANDAN, NET IHRACAT 2022 YILININ UCUNCU CEYREGINDEN BU YANA ILK KEZ YILLIK BUYUMEYE POZITIF KATKI VERMISTIR. CEYREKLIK BAZDA ISE, AYNI DONEMDE OZEL TUKETIMIN ARTISI BIR MIKTAR YAVASLAMIS, NET IHRACATIN BUYUMEYE POZITIF KATKISI ISE ONCEKI CEYREGE KIYASLA ARTIS KAYDETMISTIR. BU CERCEVEDE, YILIN ILK CEYREGINDE UCRET ARTISLARI, FIRMALARIN ILAVE KAMPANYALARI VE ONE CEKILEN TALEBIN ETKISIYLE YURT ICI TALEP DIRENCLI SEYRETMIS, NET IHRACATIN KATKISI ISE HEM YILLIK HEM CEYREKLIK BAZDA POZITIF GERCEKLESMISTIR. BOYLELIKLE, BUYUMENIN KOMPOZISYONU ACISINDAN DAHA DENGELI BIR TALEP GORUNUMU IZLENMISTIR.

8. YAKIN DONEME ILISKIN GOSTERGELER YURT ICI TALEBIN, HALEN ENFLASYONIST DUZEYDE OLMAKLA BIRLIKTE, YAVASLADIGINI TEYIT ETMEKTEDIR. NISAN AYINDA PERAKENDE SATIS HACIM ENDEKSI, AYLIK VE CEYREKLIK BAZDA DUSUS KAYDETMISTIR. AYNI DONEMDE, TICARET SATIS HACIM ENDEKSINDE DAHA YUKSEK ORANLI BIR DUSUS GERCEKLESMIS, PERAKENDE TICARETIN YANI SIRA ENDEKSIN DIGER IKI ANA KALEMI OLAN MOTORLU TASITLARIN TICARETI VE TOPTAN TICARETTE DE AZALIS IZLENMISTIR. ILK CEYREKTE ILIMLI ARTIS GOSTEREN HIZMET URETIM ENDEKSI, NISAN AYINDA AYLIK BAZDA DUSUS KAYDETMISTIR. HAZIRAN AYI ITIBARIYLA IMALAT SANAYI FIRMALARINA YONELIK ANKET VERILERI, IC PIYASA SIPARISLERINDE CEYREKLIK BAZDA AZALIS OLDUGUNU GOSTERMEKTEDIR. FIRMA GORUSMELERINDEN EDINILEN TUKETIM HARCAMALARINA ILISKIN TESPITLER DE IC TALEPTE ILK CEYREGE KIYASLA YAVASLAMAYA ISARET ETMEKTEDIR. DIGER YANDAN, IKINCI CEYREKTE IKI BAYRAM TATILI VE BUNLARLA BAGLANTILI IDARI IZINLER KAYNAKLI KOPRU GUNLERININ YER ALMASI, TALEPTEKI YAVASLAMANIN SEVIYESI HAKKINDA NET BIR GORUNTU ALINMASINI ZORLASTIRMAKTADIR. KARTLA YAPILAN HARCAMALAR NISAN AYINDA AZALIRKEN, MAYIS-HAZIRAN DONEMI DÂHIL EDILDIGINDE KART HARCAMALARININ CEYREKLIK BAZDAKI ARTISINI, HIZ KESMEKLE BIRLIKTE, SURDURDUGU GOZLENMISTIR. DIGER TARAFTAN, MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS OLARAK TUKETIM MALI ITHALATI, MAYIS AYINDA DUSMEKLE BIRLIKTE HALEN SEVIYE OLARAK BIR ONCEKI YIL VE 2024 YILI ILK CEYREK ORTALAMASININ UZERINDE SEYRETMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, DAHA YAKIN DONEME ILISKIN GOSTERGELERLE BIRLIKTE TUKETIM GOSTERGELERINE BIR BUTUN OLARAK BAKILDIGINDA, TALEBIN ENFLASYON RAPORUNDA ONGORULEN OLCUDE YAVASLAMIYOR OLABILECEGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR.

9. NISAN AYINDA SANAYI URETIM ENDEKSI, MEVSIM VE TAKVIM ETKILERINDEN ARINDIRILMIS OLARAK AYLIK BAZDA YUZDE 4,9, TAKVIM ETKILERINDEN ARINDIRILMIS OLARAK YILLIK BAZDA YUZDE 0,7 ORANINDA GERILEMISTIR. CEYREKLIK BAZDA SANAYI URETIMI YUZDE 4,2 ORANINDA AZALMISTIR. NISAN AYINDA RAMAZAN BAYRAMI TATILININ IDARI KARARLA UZATILMASI SONUCU GERCEKLESEN KOPRU GUNLERININ DE AYLIK BAZDAKI AZALISTA ETKILI OLDUGU DEGERLENDIRILMEKTEDIR. ILAVE OLARAK, ONCEKI AYLARDA YUKSEK ARTIS KAYDETMIS OLAN TIPIK OLARAK YUKSEK OYNAKLIK SERGILEYEN SEKTORLERIN URETIMINDEKI TELAFI NITELIGINDEKI DUSUSLER DE AYLIK BAZDA SANAYI URETIMINI ASAGI CEKMISTIR. SOZ KONUSU ETKILER DISLANDIGINDA, SANAYI URETIMININ ANA EGILIMININ GENEL ENDEKSIN IMA ETTIGINDEN DAHA KUVVETLI OLDUGU DEGERLENDIRILMEKTEDIR. IMALAT SANAYI KAPASITE KULLANIM ORANI ISE HAZIRAN AYINDA AYLIK BAZDA 0,4 PUAN AZALISLA YUZDE 76,2 SEVIYESINDE GERCEKLESMISTIR.

10. NISAN AYI ITIBARIYLA MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS ISTIHDAM, CEYREKLIK BAZDA YUZDE 0,5 ORANINDA ARTARAK 32,6 MILYON KISI SEVIYESINDE GERCEKLESMISTIR. BU DONEMDE, ISGUCUNE KATILIM ORANI SINIRLI ARTIS KAYDETMIS, ISSIZLIK ORANI ISE 0,2 PUAN GERILEYEREK YUZDE 8,5 DUZEYINDE GERCEKLESMISTIR. ANKET GOSTERGELERI ISE, IMALAT SANAYI FIRMALARININ GELECEGE YONELIK ISTIHDAM BEKLENTILERINDE DUSUSE ISARET ETMEKTEDIR.

11. NISAN AYINDA CARI ISLEMLER ACIGI AYLIK BAZDA 5,3 MILYAR ABD DOLARI OLARAK GERCEKLESMIS, YILLIKLANDIRILMIS OLARAK ISE SINIRLI BIR ARTISLA 31,5 MILYAR ABD DOLARINA YUKSELMISTIR. SOZ KONUSU GERCEKLESMEDE ALTIN VE ENERJI HARIC DIS TICARET ACIGINDAKI ARTIS ETKILI OLMUSTUR. DIGER YANDAN, ENERJI DIS TICARET ACIGINDAKI IYILESME EGILIMININ YAVASLAMAKLA BIRLIKTE SURDUGU GOZLENMEKTEDIR. ALTIN DIS TICARET ACIGI ISE ONCEKI AYA KIYASLA NISPETEN YATAY SEYRETMISTIR. BU DONEMDE, YILLIKLANDIRILMIS HIZMETLER DENGESI FAZLASI BIR ONCEKI AYA GORE SINIRLI DUSUS KAYDETMISTIR.

12. GECICI DIS TICARET VERILERI, MAYIS AYINDA MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS OLARAK IHRACATTA ARTISA, ITHALATTA ISE DUSUSE ISARET ETMISTIR. ALTIN ITHALATI MAYIS AYINDA TARIHSEL ORTALAMALARININ UZERINDE KALMAYA DEVAM EDERKEN, YILLIKLANDIRILMIS OLARAK 22 MILYAR ABD DOLARI CIVARINA GERILEMISTIR. NISAN AYINDA BAYRAM TATILI KAYNAKLI TAKVIM ETKILERI NEDENIYLE ARTAN TUKETIM MALLARI ITHALATI ISE MAYIS AYINDA AZALMISTIR. MAYIS AYINA ILISKIN GECICI DIS TICARET VERILERI HAZIRAN AYI ICIN YUKSEK FREKANSLI VERILERLE BERABER DEGERLENDIRILDIGINDE, UC AYLIK ORTALAMA EGILIMLER, IHRACATTA GORECE YATAY BIR SEYIR ILE ITHALATTA AZALIS IMA ETMEKTEDIR. TUKETIM MALI ITHALATININ SEYRI, PARASAL SIKILASTIRMANIN IC TALEP UZERINDEKI ETKILERININ DEGERLENDIRILEBILMESI ACISINDAN, CESITLI DIGER GOSTERGELER ILE BERABER YAKINDAN TAKIP EDILMEKTEDIR.

13. CARI ACIGIN FINANSMANI TARAFINDA ISE, BANKACILIK SEKTORUNUN YILLIKLANDIRILMIS UZUN VADELI BORC CEVIRME ORANI, NISAN AYINDA YUZDE 125 SEVIYESINDE GERCEKLESMISTIR. SOZ KONUSU ORAN, BANKACILIK SEKTORU DISINDAKI FIRMALARDA YUZDE 97 CIVARINDA OLMUSTUR. BU CERCEVEDE, YURT DISI BORCLANMA IMKANLARININ BIR ONCEKI AYA BENZER SEYRETTIGI GOZLENMEKTEDIR.

ENFLASYON GELISMELERI
14. TUKETICI FIYATLARI MAYIS AYINDA YUZDE 3,37 ORANINDA ARTMIS, YILLIK ENFLASYON 5,65 PUAN YUKSELISLE YUZDE 75,45 OLMUSTUR. YILLIK TUKETICI ENFLASYONUNDAKI BAZ ETKISI KAYNAKLI BELIRGIN ARTISA KARSIN, BU DONEMDE CEKIRDEK B VE C GOSTERGELERININ YILLIK DEGISIMLERI ANA ENDEKSE KIYASLA DAHA ILIMLI BIR SEYIR IZLEMISTIR. MESKENLERDE DOGAL GAZDA ILK 25 METREKUPUN BEDELSIZ OLARAK KULLANDIRILMASI UYGULAMASININ SONA ERMESI MAYIS AYI MANSET ENFLASYONUNU 0,64 PUAN YUKARIYA CEKMIS, SOZ KONUSU ETKI ARINDIRILDIGINDA AYLIK TUKETICI ENFLASYONU SINIRLI BIR IYILESME KAYDETMISTIR.

15. MAYIS AYINDA HIZMET GRUBUNDA AYLIK FIYAT ARTISI YUKSEK SEYRETMEYE DEVAM ETMIS, BU GRUPTA OZELLIKLE KIRA, LOKANTA-OTEL VE EGITIM KALEMLERININ ETKISI HISSEDILMISTIR. MAYIS AYINDA, AYLIK ENFLASYON TEMEL MAL GRUBUNDA SEZON GECISINE BAGLI OLARAK GIYIM VE AYAKKABIDA ARTARKEN, DAYANIKLI MAL GRUBUNDA YAVASLAMISTIR. GIDA GRUBUNDA AYLIK FIYAT ARTISI SEBZE FIYATLARI ONCULUGUNDE GERILEYEN ISLENMEMIS GIDA GRUBUNUN ETKISIYLE YAVASLAMISTIR. OTE YANDAN, ISLENMIS GIDA GRUBUNDA AYLIK ENFLASYON BIRIKMIS MALIYET BASKILARI SONUCU EKMEK-TAHILLAR ILE SUT VE SUT URUNLERI ONCULUGUNDE GUCLENMIS, BU DONEMDE KIRMIZI ET FIYAT ARTISLARININ ISLENMIS ET URUNLERINE OLAN YANSIMASI SURMUSTUR. ENERJI FIYATLARI, ULUSLARARASI ENERJI FIYATLARINDAKI GELISMELERI TAKIBEN AKARYAKIT VE TUP GAZ FIYATLARINDA KAYDEDILEN DUSUSLERE KARSIN, 25 METREKUP BEDELSIZ DOGAL GAZ KULLANIMI UYGULAMASININ SONA ERMESININ ETKISIYLE MAYIS AYINDA ONEMLI OLCUDE (YUZDE 4,91) YUKSELMISTIR.

16. AYLIK ENFLASYONUN ANA EGILIMINDEKI ZAYIFLAMA MAYIS AYINDA GECICI BIR KESINTIYE UGRAMISTIR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILERLE B VE C ENDEKSLERININ AYLIK ARTIS ORANLARI SIRASIYLA YUZDE 3,2 VE YUZDE 3,4 SEVIYELERINDE GERCEKLESEREK ONCEKI AYA KIYASLA BIR MIKTAR ARTIS GOSTERMISTIR. B VE C ENDEKSLERINDE MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS UC AYLIK ORTALAMA ARTISLAR ISE, SIRASIYLA YUZDE 3,2 VE YUZDE 3,4 ILE BIR ONCEKI AYA KIYASLA GERILEYEREK ZAYIFLAMA EGILIMINI SURDURMUSTUR. MAYIS AYINDA FIYAT ARTISLARI B ENDEKSINI OLUSTURAN GRUPLARDAN TEMEL MAL VE HIZMET GRUPLARINDA YATAYA YAKIN SEYREDERKEN, ISLENMIS GIDADA YUKSELIS KAYDETMISTIR. BU DONEMDE MEDYAN, SATRIM VE DIGER ANA EGILIM GOSTERGELERI ILE YAYILIM ENDEKSI DE SINIRLI BIR MIKTARDA ARTIS GOSTERMISTIR.

17. HIZMET ENFLASYONUNDAKI YUKSEK SEYIR VE KATILIK, ENFLASYON BEKLENTILERI, JEOPOLITIK RISKLER VE GIDA FIYATLARI ENFLASYONIST BASKILARI CANLI TUTMAKTADIR.

18. HIZMET SEKTORUNDE HÂKIM OLAN FIYATLAMA DAVRANISI ONEMLI BIR ATALETE VE SOKLARIN ENFLASYON UZERINDEKI ETKILERININ UZUN BIR SUREYE YAYILMASINA NEDEN OLMAKTADIR. YILLIK ENFLASYON MAYIS AYINDA, TEMEL MAL GRUBUNDA YUZDE 56,5 OLURKEN, HIZMET SEKTORUNDE YUZDE 95,9 ILE YAKLASIK 40 PUAN YUKARIDA GERCEKLESMISTIR. AYRICA, HIZMET SEKTORUNE AIT YAYILIM ENDEKSI MAYIS AYINDA TARIHSEL ORTALAMASININ YAKLASIK YUZDE 40’I KADAR UZERINDE SEYREDEREK, ARTISLARIN SEKTOR GENELINE YAYILMAYA DEVAM ETTIGINI GOSTERMEKTEDIR. BU BAKIMDAN, YAKIN DONEM TUKETICI ENFLASYONU GERCEKLESMELERI DIKKATE ALINDIGINDA, BELIRLI HIZMET KALEMLERINDE ENFLASYONUN BIR SURE DAHA YUKSEK SEYRETME RISKI BULUNMAKTADIR. MAYIS AYI OZELINDE KIRA, LOKANTA-OTEL VE EGITIM KALEMLERI FIYAT ARTISLARI ILE ONE CIKAN SEKTORLER OLMUSTUR.

19. PERAKENDE ODEME SISTEMI (POS) MIKRO VERILERI UZERINDEN TAKIP EDILEN ONCU GOSTERGELER, YENI VE YENILENEN SOZLESMELERDE KIRA ARTIS ORANININ, TUKETICI FIYAT ENDEKSINDEKI MEVCUT YILLIK KIRA SEVIYESININ ALTINDA OLMAKLA BIRLIKTE NISPETEN YUKSEK SEYRETTIGINE ISARET ETMEKTEDIR. AYRICA, GOSTERGELER AYLIK KIRA ARTIS ORANININ HAZIRAN AYINDA, KONTRAT GUNCELLEME ORANINDA BEKLENEN ARTISIN ETKISIYLE BIR MIKTAR YUKSELECEGINI IMA ETMEKTEDIR. OTE YANDAN, KONUT FIYATLARI YILLIK ARTISI NISAN AYI ITIBARIYLA YUZDE 48,4 SEVIYESINE GERILEYEREK, REEL OLARAK AZALISINI SURDURMUS, MEVSIMSEL ETKILERDEN ARINDIRILMIS VERILER DE BU KALEMDEKI AYLIK ARTIS EGILIMININ SON AYLARDA ONEMLI OLCUDE YAVASLADIGINA ISARET ETMISTIR. KONUT FIYATLARINDAKI BU DURUMUN, ILERLEYEN DONEMDE KIRA ENFLASYONUNU SINIRLAYACAK BIR UNSUR OLDUGU DEGERLENDIRILMEKTEDIR. DIGER TARAFTAN, KIRA ARTISINI YUZDE 25 ILE SINIRLAYAN REGULASYONUN YAKIN GELECEKTE YURURLUKTEN KALKACAK OLMASININ KIRA ENFLASYONUNA ETKISI DE YAKINDAN TAKIP EDILECEKTIR. KISA VADEDE KIRA ENFLASYONUNUN YUKSEK SEYRINI KORUYARAK, TUKETICI ENFLASYONUNDA BEKLENEN YAVASLAMAYI SINIRLAYACAK ANA GRUP OLACAGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR.

20. LOKANTA-OTEL ALT GRUBUNDA AYLIK ENFLASYONUN YUKSEK SEYRI YEMEK HIZMETLERINE BAGLI OLARAK MAYIS AYINDA DA SURMUSTUR. SON AYLARDA ZAYIFLAYAN MALIYET BASKILARINA KARSIN YEMEK HIZMETLERI AYLIK ENFLASYONUNDA SUREGELEN GUCLU SEYIR, TUKETICI ENFLASYONUNDAKI YAVASLAMAYI SINIRLAMAKTADIR. MAYIS AYI OZELINDE FIYAT ARTISI ILE ONE CIKAN BIR DIGER HIZMET KALEMI, OZEL OKUL UCRETLERINE ISTINADEN EGITIM OLMUSTUR. GECMIS ENFLASYONA ENDEKSLEME EGILIMININ YUKSEK OLDUGU VE UCRET GELISMELERINDEN DE ETKILENEN OZEL OKUL UCRETLERININ TUKETICI ENFLASYONUNA OLAN ETKISININ, FIYAT ACIKLAMA TARIHLERINE BAGLI OLARAK, YAZ AYLARINDA KADEMELI OLARAK YAVASLAYACAGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. OTE YANDAN, EGITIM HIZMETLERI ENFLASYONUNDA EYLUL AYINDA OZEL UNIVERSITE UCRETLERINE BAGLI FIYAT AYARLAMALARININ ETKISININ HISSEDILECEGI NOT EDILMELIDIR.

21. YURT ICI URETICI FIYATLARI MAYIS AYINDA YUZDE 1,96 ORANINDA ARTMIS, YILLIK ENFLASYON 2,02 PUAN YUKSELEREK YUZDE 57,68 OLMUSTUR. TURK LIRASINDAKI ILIMLI SEYRI TAKIBEN URETICI FIYATLARI AYLIK ARTISI ONEMLI OLCUDE ZAYIFLAMIS, YILLIK URETICI ENFLASYONU ISE DUSUK BAZIN DA ETKISI ILE YUKSELMISTIR. ANA SANAYI GRUPLARINA GORE INCELENDIGINDE, ENERJI FIYATLARI TEMELDE DOGAL GAZ VE SEBEKE SUYU URETICI FIYATLARINA BAGLI OLARAK YUZDE 3,32 ORANINDAKI ARTIS ILE ONE CIKARKEN, ARA MALI VE SERMAYE MALI BASTA OLMAK UZERE KALAN GRUPLARDA AYLIK FIYAT ARTISININ DAHA ILIMLI SEYRETTIGI IZLENMISTIR.

22. ULUSLARARASI EMTIA FIYATLARINDA OCAK AYINDA BASLAYAN ARTIS EGILIMI NISAN AYINDA ULASTIGI SEVIYE SONRASINDA MAYIS AYINDA BIR MIKTAR GERILEME KAYDETMISTIR. MAYIS AYINDA KURESEL ENERJI FIYATLARI GERILEMIS, ENERJI DISI EMTIA FIYATLARI ISE ARTMISTIR. HAZIRAN AYININ ILK UC HAFTASI ITIBARIYLA EMTIA FIYATLARINDAKI DUSUS DEVAM ETMIS, BU GELISMEYI BUYUK OLCUDE ENERJI DISI EMTIA SURUKLEMISTIR. YILIN ILK DORT AYINDA BIR MIKTAR GUCLENEN DIS FIYAT KAYNAKLI BASKILAR SON IKI AYDA SINIRLI BIR SEKILDE ZAYIFLAMISTIR.

23. KURESEL ARZ ZINCIRI BASKI ENDEKSI MAYIS AYINDA TARIHSEL EGILIMINE YAKIN SEYRETMISTIR. KURESEL NAVLUN ENDEKSLERI SON DONEMDE FARKLILASAN BIR GORUNUM SERGILEMISTIR. DUNYA VE CIN’E YONELIK KONTEYNER ENDEKSLERI NISAN AYI SONRASINDA ARTIS KAYDEDERKEN, KURU YUK TASIMACILIK ENDEKSLERI GORECE ILIMLI SEYIRINI SURDURMEKTEDIR. MAYIS AYINDA BIR ONCEKI AYA KIYASLA YURT ICINDE TEDARIKCILERIN TESLIMAT SURELERINDE ISE KISMI BIR UZAMA GOZLENMISTIR. MAYIS AYINDA IMALAT SANAYI PMI VERILERI GEREK GIRDI GEREKSE NIHAI URUN FIYATLARI ENDEKSINDE YAVASLAMA GOSTEREREK, ENFLASYONIST BASKILARIN HAFIFLEDIGINI IMA ETMISTIR.

24. HAZIRAN AYI PIYASA KATILIMCILARI ANKETI SONUCLARINA GORE ENFLASYON BEKLENTILERI TUM VADELERDE DUSUS GOSTERMISTIR. ON IKI AY SONRASINA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTISI 1,4 PUAN ASAGI YONLU GUNCELLEMEYLE YUZDE 33,2’DEN YUZDE 31,8’E, YIRMI DORT AY SONRASINA ILISKIN BEKLENTI ISE 1,0 PUAN ASAGI YONLU GUNCELLEMEYLE YUZDE 21,3’TEN YUZDE 20,3 SEVIYESINE GERILEMISTIR. CARI YIL VE GELECEK YIL SONUNA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTILERI 0,1 PUAN ILE SINIRLI BIR DUSUS GOSTEREREK SIRASIYLA YUZDE 43,5 VE YUZDE 25,5 OLARAK GERCEKLESMISTIR. BES YIL SONRASINA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTISI ISE YUZDE 11,8’DEN YUZDE 11,6 SEVIYESINE GERILEMISTIR. ENFLASYON BEKLENTILERI TUM VADELERDE GERILESE DE MEVCUT SEVIYELER ENFLASYON GORUNUMU UZERINDE YUKARI YONLU RISK TESKIL ETMEYE DEVAM ETMEKTEDIR. KURUL, ENFLASYON BEKLENTILERI VE FIYATLAMA DAVRANISLARININ ONGORULER ILE UYUMUNU YAKINDAN TAKIP ETMEKTEDIR.

25. ONCU GOSTERGELER, HAZIRAN AYINDA ENFLASYONUN ANA EGILIMININ MAYIS ENFLASYON RAPORU ONGORULERIYLE BENZER SEKILDE YAVASLAYACAGINA ISARET ETMEKTEDIR. B ENDEKSINI OLUSTURAN GRUPLAR INCELENDIGINDE, AYLIK FIYAT ARTISLARININ ONCEKI AYA KIYASLA TEMEL MALLARDA DAHA BELIRGIN OLMAK UZERE HIZMET VE TEMEL MALLAR GRUPLARINDA YAVASLAYACAGI ONGORULMEKTEDIR. GIDA GRUBUNDA FIYAT ARTISLARININ HAZIRAN AYINDA BIR MIKTAR HIZ KESECEGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. ISLENMIS GIDA ALT GRUBUNDA EKMEK-TAHILLAR KALEMI FIYAT ARTISIYLA ONE CIKMAKTADIR. ISLENMEMIS GIDADA ISE KIRMIZI ET FIYATLARINDA SUREGELEN ARTISLARIN YERINI DUSUSE BIRAKTIGI IZLENMEKTEDIR. ONCU VERILER DAYANIKLI MAL FIYATLARININ HAZIRAN AYINDA ILIMLI SEYRETTIGINE ISARET EDERKEN, BU GELISMEYI OTOMOBIL SEKTORUNDEKI FIYAT DUSUSLERI SURUKLEMEKTEDIR. DIGER DAYANIKLI MALLARDA FIYAT ARTISLARININ SURDUGU IZLENMEKTEDIR. HIZMET ENFLASYONUNDA DA YUKSEK SEYIR DEVAM ETMEKTEDIR. BU GRUPTA KIRA VE LOKANTA-OTEL ALT GRUPLARINDA FIYAT ARTIS EGILIMLERININ KORUNDUGU, BAYRAM ETKISIYLE BU DONEMDE ULASTIRMA HIZMETLERINDE DE FIYAT ARTISLARININ BELIRGINLESTIGI DIKKAT CEKMEKTEDIR. ENERJI GRUBUNDA ISE FIYAT ARTISININ BIR ONCEKI AYA KIYASLA ZAYIFLADIGI GOZLENMEKTEDIR. BU DONEMDE SEBEKE SUYU TARIFELERINDE ARTIS IZLENIRKEN, ULUSLARARASI HAM PETROL FIYATLARINDAKI GERILEMEYI TAKIBEN DUSEN AKARYAKIT FIYATLARI ENERJI GRUBU ARTISINI SINIRLAMAKTADIR.

PARA POLITIKASI
26. KURUL, PARASAL SIKILASTIRMANIN GECIKMELI ETKILERINI DE GOZ ONUNDE BULUNDURARAK POLITIKA FAIZININ SABIT TUTULMASINA KARAR VERMEKLE BIRLIKTE, ENFLASYON UZERINDEKI YUKARI YONLU RISKLERE KARSI IHTIYATLI DURUSUNU YINELEMISTIR.

27. AYLIK ENFLASYONUN ANA EGILIMINDE BELIRGIN VE KALICI BIR DUSUS SAGLANANA VE ENFLASYON BEKLENTILERI ONGORULEN TAHMIN ARALIGINA YAKINSAYANA KADAR SIKI PARA POLITIKASI DURUSU SURDURULECEKTIR. ENFLASYONDA BELIRGIN VE KALICI BIR BOZULMA ONGORULMESI DURUMUNDA ISE PARA POLITIKASI DURUSU SIKILASTIRILACAKTIR. PARA POLITIKASINDAKI KARARLI DURUS YURT ICI TALEPTE DENGELENME, TURK LIRASINDA REEL DEGERLENME VE ENFLASYON BEKLENTILERINDE DUZELME VASITASI ILE AYLIK ENFLASYONUN ANA EGILIMINI DUSURECEK VE DEZENFLASYON YILIN IKINCI YARISINDA TESIS EDILECEKTIR.

28. KREDI VE MEVDUAT PIYASALARINDA ONGORULENIN DISINDA GELISMELER OLMASI DURUMUNDA PARASAL AKTARIM MEKANIZMASI ILAVE MAKROIHTIYATI ADIMLARLA DESTEKLENECEKTIR. LIKIDITE GELISMELERI YAKINDAN IZLENMEKTEDIR. STERILIZASYON ARACLARI, GEREKTIGINDE CESITLENDIRILEREK ETKIN SEKILDE KULLANILACAKTIR.

29. KURUL, POLITIKA KARARLARINI PARASAL SIKILASTIRMANIN GECIKMELI ETKILERINI DE DIKKATE ALARAK, ENFLASYONUN ANA EGILIMINI GERILETECEK VE ENFLASYONU ORTA VADEDE YUZDE 5 HEDEFINE ULASTIRACAK PARASAL VE FINANSAL KOSULLARI SAGLAYACAK SEKILDE BELIRLEYECEKTIR.

30. ENFLASYON VE ENFLASYONUN ANA EGILIMINE ILISKIN GOSTERGELER YAKINDAN TAKIP EDILECEK VE KURUL, FIYAT ISTIKRARI TEMEL AMACI DOGRULTUSUNDA ELINDEKI TUM ARACLARI KARARLILIKLA KULLANACAKTIR.

31. KURUL, KARARLARINI ONGORULEBILIR, VERI ODAKLI VE SEFFAF BIR CERCEVEDE ALACAKTIR.